Καρκίνος Προστάτη – Ακτινοθεραπεία

[content_table]

Εξωτερική ακτινοβολία

Οι περισσότεροι άνδρες παρουσιάζουν ήπιες μόνο παρενέργειες, οι οποίες εξαφανίζονται λίγο μετά το πέρας της θεραπείας.

Οι περισσότεροι δεν παρουσιάζουν προβλήματα με την στύση ή με την σεξουαλική επαφή αμέσως μετά την ακτινοβολία αλλά μπορεί να προκληθούν τέτοιου είδους παρενέργειες σε απώτερο χρονικό διάστημα λόγω της καθυστερημένου τρόπου δράσης της στους ιστούς.

Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς θα ανταποκριθούν στην θεραπεία με φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την στυτική δυσλειτουργία. Όσο νεότερος είναι ο ασθενής τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να διατηρήσει την σεξουαλική του λειτουργία. Κατά την διάρκεια της θεραπείας μπορεί μερικοί άνδρες να παρουσιάσουν προβλήματα με την ούρηση. Τα πιο συχνά κλινικά σημεία και συμπτώματα είναι επιτακτική ούρηση και συχνουρία.

Τα προβλήματα αυτά είναι συνήθως παροδικά και υποχωρούν μερικές εβδομάδες μετά το πέρας της θεραπείας. Μακροχρόνια αποφρακτικά προβλήματα με ούρηση μπορούν να παρουσιαστούν αφού ο προστάτης δεν αφαιρείται αλλά παραμένει.

Σε τέτοιες επιμένουσες περιπτώσεις απαιτείται συνήθως μία επέμβαση (διουρηθρική αφαίρεση του προστάτη). Προβλήματα από το ορθό – όπως πχ μαλακά κόπρανα, αιμορραγία από το ορθό, δυσφορία κατά την κένωση και επιτακτική αίσθηση για αφόδευση – μπορεί να εμφανιστούν κατά την διάρκεια της θεραπείας. Όταν η θεραπεία έχει ολοκληρωθεί αυτά τα προβλήματα συνήθως υποχωρούν.

Μερικοί όμως άνδρες μπορεί να συνεχίζουν να παρουσιάζουν τέτοια προβλήματα από το ορθό για μήνες μετά την ολοκλήρωση της ακτινοβολίας. Τα περισσότερα από τα μακροχρόνια προβλήματα από το ορθό μετά από ακτινοβολία βελτιώνονται με φάρμακα.

Σπάνια ορισμένοι άνδρες παρουσιάζουν επιμένουσα αιμορραγία ή έλκη στο ορθό μετά από ακτινοβολία. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις απαιτείται χειρουργική θεραπεία για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.

Βραχυθεραπεία

Τα ραδιενεργά εμφυτεύματα κερδίζουν συνεχώς έδαφος τα τελευταία χρόνια στην θεραπεία του καρκίνου του προστάτη. Τα εμφυτεύματα, γνωστά και σαν βραχυθεραπεία, εναποθέτουν μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας στον προστάτη απ’ ότι κάνει η εξωτερική ακτινοβολία και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Κατά την διάρκεια της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων 40 έως 100 εμφυτεύματα σε μέγεθος κόκκων ρυζιού τοποθετούνται στον προστάτη με την βοήθεια ειδικών βελονών και την καθοδήγηση υπερήχων. Ο ακριβής αριθμός των εμφυτευμάτων εξαρτάται από το μέγεθος του προστάτη.

Η θεραπεία αυτή συνίσταται σε άνδρες με μικρού ή μεσαίου μεγέθους προστάτες και για χαμηλού βαθμού κακοήθειας καρκίνους. Μερικές φορές χορηγείται πριν την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων θεραπεία με ορμόνες έτσι ώστε να μικρύνει ο προστάτης σε μέγεθος.

Τα εμφυτεύματα αυτά μπορεί να περιέχουν ένα από τα ακόλουθα ραδιενεργά ισότοπα – ιώδιο ή παλλάδιο. Οι παρενέργειες των εμφυτευμάτων είναι διαφορετικές από εκείνες της εξωτερικής ακτινοβολίας. Τα εμφυτεύματα μεταφέρουν μεγαλύτερη δόση ακτινοβολίας στην ουρήθρα, προκαλώντας ουρολογικά προβλήματα και συμπτώματα όπως συχνή, αδύναμη και επώδυνη ούρηση σε όλους σχεδόν τους άνδρες.

Τα ουρολογικά συμπτώματα μετά από την τοποθέτηση εμφυτευμάτων τείνουν να είναι περισσότερο σοβαρά και να διαρκούν περισσότερο χρονικό διάστημα απ’ ότι μετά από εξωτερική ακτινοβολία.

Τα συμπτώματα όμως από το ορθό μπορεί να είναι πιο σπάνια και λιγότερο σοβαρά.

Μερικοί άνδρες παρουσιάζουν στυτική δυσλειτουργία που οφείλεται στη τοποθέτηση των ραδιενεργών εμφυτευμάτων.

Υψηλής δόσης βραχυθεραπεία (High-Dose-Rate Brachytherapy)

Σε ασθενείς με πιο προχωρημένο ή πιο επιθετικό καρκίνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί η υψηλής δόσης βραχυθεραπεία η οποία μεταφέρει στον προστάτη εντός τριών ή τεσσάρων λεπτών μία τόσο υψηλή δόση που η χαμηλής δόσης βραχυθεραπεία θα χρειαζόταν βδομάδες ολόκληρες.

Η υψηλής δόσης βραχυθεραπεία συνδυάζεται πάντα με εξωτερική ακτινοβολία που διαρκεί 5 με 6 εβδομάδες. Παρά τις επιπλοκές της ακτινοθεραπείας, φαίνεται ότι περίπου οι μισοί ασθενείς απαλλάσσονται οριστικά από τον καρκίνο τους. H παρακολούθηση μόνο με το ΡSΑ είναι αρκετή.

Παρακολουθείται λοιπόν μόνο το ΡSΑ και καταγράφεται πόσο αυτό ελαττώνεται, με την κατώτερη τιμή του να χαρακτηρίζεται ως PSA ναδίρ. Εάν όμως αρχίσει στο μέλλον να ανεβαίνει σε τρεις συνεχόμενες μετρήσεις, τότε θεωρείται ότι η ακτινοθεραπεία έχει αποτύχει.