Διάγνωση Καρκίνου Προστάτη

Η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη βασίζεται στο τρίπτυχο:

• PSA – ονομάζεται και προστατικό αντιγόνο και είναι ειδικό για τις παθήσεις του προστάτη αδένα. Είναι μια γλυκοπρωτεΐνη η οποία χρησιμεύει στην υγροποίηση του σπέρματος. PSA εκκρίνουν όλα τα προστατικά κύτταρα, και τα υπερπλαστικά και τα κακοήθη, αλλά τα τελευταία σε 3πλάσιες τιμές. Έτσι είναι σύνηθες σε όγκο του προστάτη να ανευρίσκεται αυξημένο PSA. Θα πρέπει να τονιστεί ότι αυξημένο PSA δε σημαίνει πάντα ότι ο ασθενής έχει καρκίνο στον προστάτη, όπως επίσης ότι και φυσιολογικό PSA δεν εξασφαλίζει ότι ο προστάτης είναι φυσιολογικός αφού υπάρχουν κάποιοι τύποι καρκινικών κυττάρων του αδένα που δυστυχώς δεν ανεβάζουν το PSA και κατά συνέπεια πολύ δύσκολα εντοπίζονται σε αρχικά στάδια.
• Δακτυλική εξέταση του προστάτη (ΔΕΠ) – αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στη διάγνωση αφού οποιοδήποτε ύποπτο εύρημα στη δακτυλική μας οδηγεί σε βιοψία προστάτη ανεξαρτήτως τιμής PSA.
• Βιοψία

Η βιοψία του προστάτη εκτελείται υπό μέθη και τοπική αναισθησία έτσι ώστε να είναι τελείως ανώδυνη. Αν μία παθολογική περιοχή βρεθεί στο διορθικό υπερηχογράφημα, θα ληφθεί βιοψία από αυτή την περιοχή.

Εάν κανένα παθολογικό σημείο δε βρεθεί κατά τη δακτυλική εξέταση τότε το ελάχιστο 12-14 βιοψίες από διαφορετικές περιοχές του αδένα πρέπει να ληφθούν. Πολύ μεγάλοι σε μέγεθος προστάτες μπορεί να χρειαστούν περισσότερες από 12 βιοψίες για να υπάρχει μία επαρκής τυχαιοποιημένη εικόνα του προστάτη για τον σίγουρο αποκλεισμό ενός καρκίνου.

Μετά τη βιοψία είναι φυσιολογικό να παρουσιάζει ο ασθενής λίγο αίμα στα ούρα, στο σπέρμα ή στα κόπρανα.

Η γνωμάτευση της βιοψίας μπορεί να είναι:

• Αρνητική, χωρίς δηλαδή καμία ένδειξη καρκίνου
• Παρουσία ενδοεπιθηλιακής προστατικής νεοπλασίας – ΡΙΝ.
• Θετική, οριστική δηλαδή παρουσία καρκίνου του προστάτη.

Η υψηλόβαθμη PIN συνυπάρχει με καρκίνο του προστάτη σε ποσοστό που κυμαίνεται από 50% μέχρι και 85%, ενώ η χαμηλόβαθμη ΡΙΝ μόνο σε ποσοστό 20%.
Στην περίπτωση θετικής βιοψίας θα χρειαστούν επιπλέον και άλλες πληροφορίες σχετικά με τον ακριβή τύπο, το χαρακτήρα αλλά και την «σοβαρότητα» του καρκίνου.

Υπολογίζεται το ποσοστό του  καρκίνου μέσα στους  μικροσκοπικούς κυλίνδρους  που παραλαμβάνεται από τη  βιοψία. Εκείνο που κατευθύνει  τον ουρολόγο στα παραπέρα  βήματα είναι ο βαθμός της  κακοήθειας. Εκφράζεται σε  μονάδες κατά Gleason. Ταξινομείται δε σε μονάδες (score) από 2 μέχρι 10.

Το Gleason score λοιπόν μαζί με το ΡSΑ αποτελούν τα βασικά στοιχεία που βοηθούν στο να καθοριστεί και η πρόγνωση του καρκίνου. Το Gleason score μέχρι και 6 θεωρείται συνήθως σαν ήπιος βαθμός κακοήθειας με καλύτερη προοπτική. Από 7 και πάνω θεωρούνται οι καρκίνοι επιθετικοί.
Εάν μία βιοψία προστάτη επιβεβαιώσει την παρουσία καρκίνου το επόμενο βήμα είναι ο καθορισμός βαθμού επιθετικότητας ή κακοήθειας αυτού του καρκίνου. Με άλλα λόγια εκτιμάται το πόσο γρήγορα επεκτείνεται ο καρκίνος.
Τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να διαφέρουν στο σχήμα και το μέγεθος. Μερικά κύτταρα μπορεί να είναι επιθετικά, άλλα όμως όχι. Ο παθολογοανατόμος καθορίζει τις δύο μεγαλύτερες περιοχές που περιέχουν καρκινικά κύτταρα.

Σ’ αυτές τις περιοχές ελέγχονται οι πιο επιθετικές μορφές των καρκινικών κυττάρων δίνοντας σ’ αυτές τις μορφές ένα βαθμό κακοήθειας (grade). Η περισσότερο συχνή κλίμακα κακοήθειας των προστατικών καρκινικών κυττάρων κυμαίνεται μεταξύ 1 και 5, με το 1 να είναι η λιγότερο επιθετική μορφή καρκίνου.

Το λεγόμενο Gleason score είναι το άθροισμα δύο βαθμών κακοήθειας, των πιο επιθετικών μορφών καρκινικών κυττάρων που ανευρίσκονται στις προηγούμενες δύο μεγαλύτερες περιοχές που περιέχουν καρκινικά κύτταρα. Το Gleason score μπορεί να βοηθήσει στον καθορισμό της καλύτερης μορφής θεραπείας για ένα συγκεκριμένο ασθενή.

Ενημερωθείτε για τις Πρόσθετες Εξετάσεις