Κυστεοσκόπηση

Τι είναι η κυστεοσκόπηση;

Η κυστεοσκόπηση αποτελεί μια διαγνωστική εξέταση κατά την οποία ο ουρολόγος εξετάζει το εσωτερικό της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ενός ειδικού εργαλείου το οποίο ονομάζεται κυστεοσκόπιο. Η κυστεοσκόπηση προσφέρει στον ουρολόγο τη δυνατότητα να διαγνώσει δυσλειτουργίες που δεν μπορούν να φανούν σε άλλη εξέταση (μαγνητική ή αξονική τομογραφία, υπέρηχοι)

Το κυστεοσκόπιο είναι ένα λεπτό εργαλείο το οποίο εισάγεται στην ουροδόχο κύστη μέσω της ουρήθρας. Αποτελείται από το προσοφθάλμιο, το οποίο επιτρέπει την πλήρη επισκόπηση της κύστης. Συνδέεται με κάμερα, μέσω της οποίας προβάλλεται η εικόνα της ουροδόχου κύστης σε μια μεγάλη οθόνη, ενώ παράλληλα καταγράφεται σε DVD. Διαθέτει επίσης μια πηγή φωτός και δύο κανάλια, ένα για την είσοδο υγρού που γεμίζει την κύστη και ένα για την είσοδο πολύ λεπτών εργαλείων. Συνήθως αυτά τα εργαλεία είναι ειδικοί καθετήρες ή λαβίδες για βιοψία.

Υπάρχουν δύο ειδών κυστεοσκόπια:

• Άκαμπτο κυστεοσκόπιο: Το άκαμπτο κυστεοσκόπιο είναι ίσιο και μεταλλικό. Χρησιμοποιείται αρκετά χρόνια στη διάγνωση παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος. Προσφέρει καλύτερη ροή νερού, καλύτερη εικόνα και μεγαλύτερο κανάλι εργασίας για τον ιατρό. Το οικονομικό κόστος είναι σαφώς μικρότερο για τον ασθενή, αλλά ο πόνος αυξάνεται.
• Εύκαμπτο κυστεοσκόπιο: Το εύκαμπτο κυστεοσκόπιο είναι ένα πιο σύγχρονο εργαλείο. Είναι πιο λεπτό, γεγονός που σημαίνει ότι διεισδύει ευκολότερα στις καμπύλες της ουρήθρας. Οι εικόνες που προσφέρει είναι ίδιες με το άκαμπτο, αλλά είναι ιδιαίτερα πιο ανεκτό από τον ασθενή. Ο πόνος που προκαλεί είναι αισθητά λιγότερος.

Πότε χρειάζεται να γίνει κυστεοσκόπηση;

Η κυστεοσκόπηση πραγματοποιείται για δύο ειδών λόγους: συχνότερα για διαγνωστικούς, και σπανιότερα για επεμβατικούς λόγους.

Διαγνωστικά, γίνεται για τους εξής λόγους:

• Παρουσία συμπτωμάτων όπως αιματουρία, δυσουρία ή ακράτεια ούρων.
• Αξιολόγηση ευρημάτων από προηγούμενες εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα ή η ενδοφλέβιος ουρογραφία.
• Διάγνωση δυσλειτουργιών που προκαλούν απόφραξη στο ουροποιητικό, όπως η υπερτροφία προστάτη ή η πέτρα στην ουρήθρα.
• Παρακολούθηση ασθενών οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε διουρηθρική αφαίρεση όγκων κύστης, προς αποφυγή ενδεχόμενης υποτροπής.
• Αντιμετώπιση ουρολοιμώξεων που δεν υποχωρούν με άλλης μορφής θεραπεία.

Επεμβατικά, οι πιο συχνοί λόγοι είναι οι παρακάτω:

• Αφαίρεση λίθων ή άλλων ξένων σωμάτων από το ουροποιητικό.
• Πραγματοποίηση βιοψίας λόγω βλάβης στην κύστη.
• Τοποθέτηση ειδικών καθετήρων (pigtails) στον ουρητήρα.
• Αντιμετώπιση δυσλειτουργιών όπως η αιμορραγία της ουροδόχου κύστης.

Ποια είναι η διαδικασία της εξέτασης;

Πριν ξεκινήσει η εξέταση, ο ασθενής οφείλει να ενημερώσει τον ιατρό του για ενδεχόμενες αλλεργίες σε φάρμακα, εγκυμοσύνη, φάρμακα ή νοσήματα που επηρεάζουν την πηκτικότητα του αίματος και ήδη υπάρχουσες ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος.

Η κυστεοσκόπηση πραγματοποιείται από ουρολόγο σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εξωτερικών ιατρείων. Η εξέταση διαρκεί μισή ώρα. Αρχικά γίνεται αφαίρεση των ενδυμάτων από τη μέση και κάτω και τοποθέτηση ειδικής ρόμπας. Στη συνέχεια ο ασθενής ξαπλώνει στο ειδικό κρεβάτι και ο ιατρός απολυμαίνει την περιοχή των γεννητικών οργάνων με ειδικό αντισηπτικό διάλυμα. Η περιοχή καλύπτεται με ειδικά αποστειρωμένα πανιά.

Ένα αναισθητικό gel τοποθετείται στην ουρήθρα, το οποίο παρέχει παράλληλα και λίπανση. Στη συνέχεια εισάγεται προσεκτικά το κυστεοσκόπιο μέσω της ουρήθρας, για να φτάσει στην ουροδόχο κύστη. Εάν υπάρξει εμπόδιση σε κάποιο στενό σημείο, ο ιατρός μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιήσει διαστολή με ειδικά λεπτά εργαλεία.

Μετά την είσοδο του κυστεοσκοπίου, η ουροδόχος κύστη γεμίζει με φυσιολογικό ορό. Αυτό συμβαίνει για να εκπτυχθούν τα τοιχώματά της και να μπορεί ο ιατρός να έχει καλύτερη εικόνα. Αν σε αυτό το σημείο ο ασθενής νιώσει έντονη ανάγκη για ούρηση, οφείλει να ενημερώσει τον ιατρό άμεσα.

Σε μερικές περιπτώσεις ίσως να χρειαστεί ραχιαία ή γενική αναισθησία. Αν η εξέταση πραγματοποιηθεί χωρίς αυτή, ο ασθενής μπορεί να σηκωθεί αμέσως. Αν χρησιμοποιηθεί αναισθησία, ο ιατρός θα ενημερώσει τον ασθενή πότε μπορεί να φύγει και να φάει.

Αποτελέσματα και ενδεχόμενες επιπλοκές κυστεοσκόπησης

Μετά την κυστεοσκόπηση, είναι φυσιολογικό να παρατηρηθεί ήπια αίσθηση καύσου κατά την ούρηση ή μικρή ποσότητα αίματος στα ούρα. Αυτά δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 24 ώρες σε διάρκεια.

Ο ασθενής οφείλει να επικοινωνήσει άμεσα με τον ιατρό του σε περίπτωση που παρατηρήσει τις παρακάτω επιπλοκές:

• Αιματουρία
• Πυρετό
• Έντονο πόνο κατά την ούρηση ή επιτακτική ανάγκη για ούρηση
• Συμπτώματα λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος, όπως έντονο κάψιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, βάρος στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας.

Ο ιατρός Χειρουργός Ανδρολόγος-Ουρολόγος Λέκας Αλέξανδρος αποτελεί πολυβραβευμένο μέλος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας κι άλλων συλλόγων. Μπορείτε να λάβετε περισσότερες πληροφορίες άμεσα επικοινωνώντας μαζί του.