Υψηλή κρεατινίνη: Συμπτώματα

Η φωσφορική κρεατίνη αποτελεί την πηγή παραγωγής ενέργειας την οποία χρησιμοποιούν οι σκελετικοί μύες. Φυσικό απόβλητο προϊόν αυτής της διάσπαση είναι η κρεατινίνη, η οποία μεταφέρεται μέσω του αίματος στους νεφρούς, φιλτράρεται και αποβάλλεται κατά την ούρηση. Η υψηλή κρεατινίνη, δηλαδή η μεγάλη συγκέντρωση κρεατινίνης στο αίμα, μπορεί να υποδεικνύει συγκεκριμένες δυσλειτουργίες του οργανισμού, ιδιαίτερα των νεφρών.

Πώς εντοπίζεται η υψηλή κρεατινίνη;

Η ποσότητα κρεατινίνης στο αίμα μπορεί να μετρηθεί μέσω μιας σειράς εργαστηριακών εξετάσεων. Αυτές πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις:

• Στο ετήσιο check-up, το οποίο πραγματοποιούν ασθενείς που επιθυμούν να αξιολογήσουν τη λειτουργία των νεφρών.
• Σε περιπτώσεις μεγάλης απώλειας υγρών ή ελάχιστης αποβολής ούρων.
• Πριν την πραγματοποίηση διαγνωστικών εξετάσεων ή θεραπειών οι οποίες απαιτούν χορήγηση νεφροτοξικών φαρμάκων, με σκοπό τον εντοπισμό τυχών βλαβών.
• Σε περιπτώσεις ύπαρξης χρόνιων νεφρικών νοσημάτων, για την παρακολούθηση της εξέλιξής τους.

Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;

Τα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα εξαρτώνται από δύο παράγοντες: την μυϊκή μάζα του κάθε ανθρώπου και το νοσοκομείο ή το εργαστήριο στο οποίο πραγματοποιείται η εξέταση. Λόγω ανατομίας, οι άνδρες τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα.

Σε γενικές γραμμές, οι φυσιολογικές τιμές κρεατινίνης είναι:

• Για τους ενήλικους άνδρες: 0,74 – 1,4 mg/dL
• Για τις ενήλικες γυναίκες: 0,59 – 1,2 mg/dL

Οι εξετάσεις για την μέτρηση της κρεατινίνης δεν απαιτούν ιδιαίτερη προετοιμασία. Είναι θεμιτή η αποφυγή έντονων σωματικών δραστηριοτήτων τουλάχιστον 8 ώρες πριν. Καλό είναι να αποφεύγονται εν γένει τα τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη, όπως το κρέας, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και τα συμπληρώματα διατροφής με πρωτεΐνη ή κρεατίνη πριν την εξέταση.

Παράγοντες που οδηγούν σε υψηλή κρεατίνη και αυξημένη συγκέντρωση κρεατινίνης

Κύριοι παράγοντες κινδύνου για την υψηλή συγκέντρωση κρεατινίνης στο αίμα είναι οι νεφρικές δυσλειτουργίες. Αυτές περιλαμβάνουν τις νεφρικές λοιμώξεις και φλεγμονές, τους λίθους ή άλλες αιτίες απόφραξης του ουροποιητικού και τη νεφρική ανεπάρκεια.

Οι αιτίες υψηλής κρεατινίνης που δε σχετίζονται με νεφρικές δυσλειτουργίες περιλαμβάνουν:

• Διαβήτη
• Εγκυμοσύνη
• Υπέρταση
• Καρδιακές παθήσεις
• Αφυδάτωση
• Υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνών
• Παρενέργειες συγκεκριμένων φαρμάκων
• Μυϊκοί τραυματισμοί

Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα;

Τις περισσότερες φορές η αύξηση της κρεατινίνης στο αίμα δεν παρουσιάζει συγκεκριμένα συμπτώματα. Εάν αυτά παρουσιαστούν, μπορεί να διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Τα περισσότερα από αυτά σχετίζονται με τη λειτουργία των νεφρών, και είναι:

• Σκουρόχρωμα ούρα
• Αίσθημα κόπωσης ή λήθαργος
• Πυρετός
• Κεφαλικό άλγος
• Δύσπνοια
• Μειωμένη ποσότητα ούρων
• Οίδημα στα μάτια, στο πρόσωπο ή στα πέλματα
• Πόνος στη μέση, κάτω από τα πλευρά ή στο στήθος
• Ανορεξία
• Σύγχυση ή αίσθημα αποδιοργάνωσης
• Κατακράτηση υγρών
• Υπέρταση

Πρέπει να ανησυχήσω;

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η υψηλή κρεατινίνη μπορεί να καταδεικνύει κάποια δυσλειτουργία των νεφρών, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Παρ’ όλα αυτά, δεδομένου ότι η κρεατινίνη μπορεί να αυξηθεί κι από άλλους παράγοντες, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων σε συνεργασία με ειδικό ουρολόγο είναι απαραίτητη.

Τρόποι μείωσης της κρεατινίνης στο αίμα

Σε περιπτώσεις όπου η υψηλή κρεατινίνη οφείλεται σε παθήσεις του οργανισμού, όπως η νεφρική ανεπάρκεια ή η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, ο ασθενής οφείλει να συμβουλευτεί τον ιατρό του προκειμένου να επιλεχθεί η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης. Αν, αντιθέτως, οι ανεβασμένες τιμές οφείλονται σε διατροφικές ή άλλες συνήθειες, μερικές γενικές συμβουλές είναι:

• Καταναλώνετε περισσότερο νερό, με σκοπό την αποφυγή της αφυδάτωσης. Μια φυσιολογική ημερήσια ποσότητα νερού είναι τα 8-10 ποτήρια.
• Ακολουθείστε μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Η αύξηση της κατανάλωσης προϊόντων ολικής άλεσης, κριθαριού και βρώμης μπορεί επίσης να βοηθήσει. Αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης, επεξεργασμένης ζάχαρης, αλκοόλ και αναψυκτικών.
• Ελαττώστε την πρόσληψη νατρίου, καθώς η συγκεκριμένη ουσία ενισχύει την κατακράτηση υγρών.
• Αποφύγετε το κρέας, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Η συνιστάμενη ημερήσια ποσότητα πρωτεΐνης μπορεί να ληφθεί από φυτικές πηγές, όπως τα όσπρια, το μαρούλι, το σπανάκι, η σπιρουλίνα κ.ά.
• Δώστε προσοχή στα συμπληρώματα που καταναλώνετε. Η κρεατίνη συχνά μπορεί να ληφθεί ως συμπλήρωμα διατροφής από τους αθλητές, με σκοπό να αυξηθούν οι επιδόσεις και η μυϊκή τους μάζα. Για τα άτομα που επιθυμούν να μειώσουν τα επίπεδα κρεατινίνης, η υψηλή κατανάλωση κρεατίνης πρέπει να αποφεύγεται.
• Ξεκουραστείτε. Η έντονη σωματική δραστηριότητα επιταχύνει τη μετατροπή της κρεατίνης σε κρεατινίνη, με αποτέλεσμα η συγκέντρωσή της στο αίμα να αυξάνεται.

Ο ιατρός Χειρουργός Ανδρολόγος-Ουρολόγος Λέκας Αλέξανδρος αποτελεί πολυβραβευμένο μέλος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας κι άλλων συλλόγων. Σε περίπτωση που εμφανίζετε συμπτώματα υψηλής συγκέντρωσης κρεατινίνης, φοβάστε για κάποια νεφρική δυσλειτουργία ή έχετε οποιαδήποτε άλλη ανάγκη μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του.